Atelier Ruit

BVR en de gemeente Rotterdam hebben samengewerkt aan een ontwerpend onderzoek gericht op kansen voor ruimtelijke ontwikkeling rond de Rotterdamse ringweg, de Ruit. Dit project is uitgevoerd in twee stadia: deel één vond plaats in samenwerking met de gemeente Rotterdam, en deel twee is een voortzetting via de voucherregeling Duurzame Economie en Ruimte van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Context

De Ruit, ooit bedacht als onderdeel van het Nederlandse hoofdwegennet, heeft inmiddels ook een belangrijke functie voor het Rotterdamse stadsverkeer. Op sommige stukken is zelfs zeventig procent van al het verkeer op de Ruit, stadsverkeer. Wat betekent deze gebruiksverandering voor de Ruit? En voor de stad? Daarnaast speelt de Ruit een vitale rol in de economie van Rotterdam, vooral als onderdeel van de oost-west corridor van de haven, met compacte knooppunten en soms prachtige uitzichten op de stad vanaf verhoogde locaties.

Opgave

Rond de Ruit liggen uitdagingen, zoals vervuiling, geluidsoverlast en het fungeren als een stadse barrière met onbenutte ruimtes, nauwe doorgangen, onveilige locaties en automobilisten ervaren vaak congestie op de Ruit.

Om deze complexe kwesties aan te pakken, heeft BVR in samenwerking met de gemeente Rotterdam diepgaand onderzoek uitgevoerd, inclusief interviews met experts, data-analyse en verkeersmodellen. Dit onderzoek begon tijdens het stadmakerscongres 2020, georganiseerd door AIR en werd daarna verder verdiept in het vouchertraject van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Tijdens dit onderzoek zijn vijf belangrijke thema’s en bijbehorende vervolgvragen naar voren gekomen:

  • Van Beter benutten naar Anders benutten: Hierbij wordt de Ruit anders ingezet voor stadsverkeer, met een herverdeling van het gebruik van fietsen en openbaar vervoer om de capaciteit van de rijkswegen te behouden, zelfs bij afnemend autogebruik.
  • Kansen voor Ecologie: Het onderzoek benadrukt de ecologische potentie van de Ruit, inclusief de transformatie van de A15 tot een ecologische corridor en verbinding met de natuurlijke omgeving. Bufferzones en vergeten ruimtes rond de Ruit kunnen de levenskwaliteit voor zowel mens als dier verbeteren.
  • Slimme combinaties van investeringen: Het idee is om investeringen in de renovatie van de Ruit te combineren met investeringen in stadsontwikkeling, wat synergieën kan creëren en efficiënter gebruik van middelen mogelijk maakt om te voldoen aan mobiliteitsbehoeften.
  • Kans voor verbinden en verdichten: Het doorbreken van de barrières die de Ruit in de stad creëert en het versterken van verbindingen, zowel boven als onder de Ruit, is essentieel. Dit kan samengaan met de ontwikkeling van de groeiende stad en zorgen voor een geïntegreerd stadsontwerp.
  • Verbeteringen voor de bestaande stad als een gezonde stad: Het streven naar een integraal ontwerp voor de Ruit, dat ook gezondheidsaspecten van de stad verbetert, is een belangrijk doel. De Ruit kan dienen als hefboom voor het aanpakken van gezondheidsproblemen in de stad, waardoor de levenskwaliteit van inwoners wordt verbeterd.

De bevindingen en aanbevelingen uit het onderzoek naar de Ruit bieden nieuwe inzichten om met  de toekomstige stedelijke ontwikkeling van Rotterdam aan de slag te gaan. Ze belichamen een holistische benadering waarbij duurzaamheid, ecologie, mobiliteit en stadsontwikkeling worden geïntegreerd om de Ruit van Rotterdam te heroverwegen en te plannen voor 2050. Dit project toont aan hoe ontwerpend onderzoek en een creatieve benaderingen van complexe stedelijke uitdagingen aangegrepen kunnen worden om de leefbaarheid van steden te verbeteren. De resultaten zijn op het stadmakerscongres van 2021 en in de publicatie van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie gepresenteerd en dienen als inspiratie voor vergelijkbare projecten wereldwijd.