Verkenning stadsbouwmeester -team gemeente Zwolle

In opdracht van gemeente Zwolle heeft BVR onderzocht of de gemeente Zwolle een stadsbouwmeester of stadsbouwteam nodig heeft om de schaalsprong van Zwolle in goede banen te leiden.

Het begon bij de motie van de gemeenteraad van Zwolle waarin het college van B&W wordt opgeroepen om te onderzoeken op welke wijze het aan/instellen van een stadsbouwmeester (of stadsbouwteam) kan bijdragen aan het borgen van overzicht en samenhang van de ruimtelijke kwaliteit en tevens aan de goede dialoog hierover met de stad en deskundigen.

De oproep komt voort uit het feit dat er in de komende jaren een grote woningbouwopgave ligt voor de stad. Het borgen van de ruimtelijke kwaliteit van de nieuwe bouwwerken vraagt veel zorg en aandacht om samenhang te creƫren met de bestaande stad. In Zwolle ligt de architectuur-lat hoog en wordt het architectuur-klimaat continu levendig gehouden.

Vanuit de ambtelijke organisatie is de opdracht verbreedt om inzicht te kunnen bieden in de huidige werkwijze en sturing op ruimtelijke kwaliteit, een benchmark aan verschillende mogelijkheden uit de Nederlandse praktijk en het borgen van de cultuurhistorie vanuit de Nieuwe Omgevingswet.

BVR-adviseurs is gevraagd om een advies hierover uit te brengen. Zij heeft daarvoor gesproken met een selectie van partijen uit de stad, met ambtenaren uit het ruimtelijke domein, met vertegenwoordigers van de raadsfracties, met stadsbouwmeesters uit andere steden en met koepelorganisaties die gaan over ruimtelijke kwaliteit. Daarnaast heeft BVR deskresearch gedaan naar artikelen en publicaties die voor dit onderzoek relevant zijn. Ten slotte zijn 3 modellen voorgesteld waarbij de invloed op de organisatie en het kiezen voor een team of persoon zijn besproken met betrokkenen.

Het instrument van de stadsbouwmeester is geen doel op zich maar kan mogelijk een middel zijn om Zwolle te helpen de ruimtelijke kwaliteit nog beter te borgen, gezien de groei van de stad in korte tijd. Alles overziend heeft de verkenning opgeleverd dat de kwaliteitsborging op projectniveau goed gaat in Zwolle. Meer fundamenteel zou Zwolle bij de schaalsprong gebaat zijn bij een stadsbouwmeester of -team die de focus legt op de integrale afweging en de tussenschaal.

Vanuit de uitgevoerde verkenning is het advies om een onafhankelijke stadsbouwmeester aan te stellen voor een periode van minimaal 3 jaar. Het profiel richt zich op de combinatie van een integrator en inspirator met aspecten van de stadsarchitect voor wat betreft de samenhang tussen de projecten en de kwaliteitsteams. Door de onafhankelijke rol kan de stadsbouwmeester verbinding leggen tussen de diverse actoren in de stad die relevant zijn voor de ruimtelijke kwaliteit, zowel politiek bestuurlijk en opiniƫrend als beleidsmatig en uitvoerend. Belangrijk is een goede taakafbakening en een formulering van de opgaven waarvoor de inzet van de stadsbouwmeester gewenst is.

Dit vraagt om een stadsbouwmeester met het profiel van een ruimtelijk denker die excelleert in het koppelen van strategie en uitvoering. Iemand met een integrale blik die makkelijk wisselt tussen rollen. Van zichtbaar naar onzichtbaar. Van sturend naar volgend

Het advies van BVR is door het college van B&W overgenomen en voorgelegd aan de gemeenteraad.